Një tjetër humbje e madhe ka prekur botën e kulturës shqiptare. Regjisori, skenaristi dhe pedagogu i mirënjohur Leka Bungo është ndarë nga jeta në moshën 81-vjeçare, duke lënë pas një trashëgimi të çmuar artistike dhe njerëzore. Lajmin e trishtë e ka bërë të ditur vajza e tij me një postim prekës, që rrëqeth çdo zemër.
“Sot më duhet të bëj gjënë më të rëndë të jetës time. Të të them ty mirupafshim përjetësisht. E kujt? Atij që desha më shumë në dynja, atij që më mësoi çdo gjë, atij që më falte çdo gjë, atij që i besoja çdo gjë… Ishe dhe do jesh dashuria më e madhe në dynja… Lamtumirë deri sa të takohemi, siç vetëm ne të dy dinim…” – shkruan vajza e tij, duke sjellë një dimension të thellë njerëzor të figurës së Bungos, përtej ekranit dhe skenës.
Një jetë e tërë në shërbim të artit
Leka Bungo ka qenë një nga emrat më të shquar të kinematografisë shqiptare, një krijues i palodhur, që punoi me pasion dhe përkushtim në teatër, film dhe televizion. U lind në Tiranë më 1943, dhe i përkiste brezit të artistëve që u formuan dhe u rritën në një kohë të vështirë, por që gjetën mënyrën për të kultivuar artin si mjet frymëzimi, reflektimi dhe rezistence.
Pasi përfundoi studimet për dramaturgji dhe regji në Institutin e Lartë të Arteve (sot Universiteti i Arteve), Bungo u angazhua menjëherë si regjisor në RTSH dhe më vonë në Kinostudion “Shqipëria e Re”, ku realizoi disa prej filmave më të ndjerë e të dashur për publikun.
Ndër veprat e tij më të njohura si regjisor apo skenarist përmenden:
“Mësonjëtorja” – film i njohur për tematiken historike dhe ndjenjën e lirisë së arsimit.
“Një emër midis njerëzve” – me një ndjeshmëri të veçantë njerëzore.
“Dimri i fundit” – që trajtonte dilemat morale në kohë lufte.
Puna e tij në dramaturgji, sidomos në përshtatjen dhe inskenimin e autorëve bashkëkohorë dhe klasikë në Teatrin Kombëtar.
Leka Bungo ishte gjithashtu një pedagog i respektuar në Universitetin e Arteve, ku formoi breza të tërë aktorësh dhe regjisorësh, duke u bërë udhërrëfyes për shumë emra që sot janë aktivë në skenën shqiptare. Ai ishte i njohur për qasjen e tij intelektuale, por njëkohësisht të përzemërt dhe humane, si dhe për kërkesat e larta që kishte ndaj vetes dhe studentëve.
Një figurë që sfidoi kohën
Përveç artit, Bungo mbeti përherë një zë i pavarur, shpeshherë kritik ndaj sistemit, por gjithnjë i përkushtuar ndaj së vërtetës artistike. Ai dinte të ishte i ndershëm edhe kur kjo i kushtonte, dhe kjo e bëri një njeri të respektuar nga të gjitha brezat.
Në vitet e fundit të jetës, megjithëse në heshtje mediatike, ai vazhdoi të shkruante, të këshillonte, të jepte intervista plot reflektim dhe të ndante kujtime me nostalgji e urtësi. Luftoi me një sëmundje të rëndë, që e mundoi gjatë, por që nuk e mposhti kurrë shpirtërisht. Siç shkruan vajza e tij: “Kot nuk të thërrisja mbret”.
Ndarja nga jeta – një plagë për artin dhe shpirtin
Humbja e Leka Bungos nuk është thjesht një boshllëk për artin shqiptar, por një plagë për kujtesën kulturore të këtij vendi. Ai ishte një nga ata emra që nuk bëjnë zhurmë, por lënë gjurmë të pashlyeshme në mendjet dhe zemrat e publikut. Vepra e tij do të jetojë në filmat që rishikohen, në studentët që trashëgojnë dijen, dhe në kujtimet e një Shqipërie që kërkonte të rrëfente veten me ndershmëri dhe bukuri.
Sot, me dhimbje, kultura shqiptare i thotë lamtumirë një kolosi të heshtur, një mjeshtri të shpirtit, një babai që u bë i tillë për shumë më tepër se familjen e vet.
U prehsh në paqe, Leka Bungo. Faleminderit për gjithçka i dhe këtij vendi
