Kryeministri Edi Rama ka shpallur një tjetër ofensivë kundër informalitetit urban, kësaj here duke vënë në shënjestër lavazhet e automjeteve të vendosura në mes të lagjeve, trotuareve dhe hapësirave të përbashkëta publike në Tiranë. Në një video të publikuar në profilin e tij në rrjetin social Facebook, Rama e ka cilësuar këtë fenomen si “krim mjedisor” dhe ka paralajmëruar sanksione të rënda për ata që nuk i heqin vullnetarisht këto struktura.
“Asnjë lavazh nuk do të qëndrojë mes lagjeve për të larë makinat nëpër trotuare, prandaj kush i ka t’i heqë vetë që të mos paguajë edhe gjobën e krimit mjedisor,” – u shpreh prerë Kryeministri, duke i lënë pak vend tolerancës për ata që abuzojnë me hapësirat publike.
Deklarata e Ramës është pjesë e një fushate më të gjerë për të transformuar fytyrën e qyteteve shqiptare, sidomos Tiranës, duke çliruar trotuaret, hapësirat për këmbësorët dhe zonat e banuara nga ndërtimet dhe aktivitetet e paligjshme që, për vite me radhë, kanë penguar lëvizjen e lirë dhe kanë ndotur mjedisin.
Lavazhet ilegale, të ngritura pa leje në trotuare, rrugica lagjesh apo pranë shkollave dhe banesave, përdorin shpesh produkte kimike të dëmshme dhe derdhin ujërat e ndotura në kanalizimet publike ose direkt në rrugë, duke shkaktuar dëme mjedisore dhe rrezik për shëndetin publik. Për më tepër, mungesa e kontrollit dhe standardeve shërben si nxitje për konkurrencë të pandershme ndaj bizneseve të rregullta që funksionojnë sipas ligjit.
Masë e diskutueshme, por e domosdoshme?
Vendimi është pritur me reagime të ndryshme në opinionin publik. Nga njëra anë, qytetarë të shumtë e kanë përshëndetur nismën si një hap të nevojshëm për të përmirësuar cilësinë e jetesës dhe për të kthyer qytetin në funksion të këmbësorëve, e jo të bizneseve informale. Nga ana tjetër, disa operatorë të vegjël që ushtrojnë këtë aktivitet prej vitesh në mënyrë joformale, shprehen të shqetësuar për humbjen e të vetmes burim jetese dhe mungesën e mbështetjes për t’u integruar në tregun formal.
“Nuk mund të pastrosh makinat duke ndotur qytetin” – është mesazhi që qeveria synon të përçojë përmes këtij vendimi, ndërsa paralelisht ka sinjalizuar se fushata do të shtrihet edhe në sektorë të tjerë ku abuzimi me hapësirat publike dhe mungesa e kontrollit ligjor janë kthyer në normë.
Çfarë pritet të ndodhë?
Autoritetet lokale, në bashkëpunim me Policinë Bashkiake dhe Inspektoratin Kombëtar të Mbrojtjes së Territorit (IKMT), pritet të ndërhyjnë me verifikime në terren dhe gjoba për ata që nuk i zhvendosin vullnetarisht lavazhet. Në rastin e mosbindjes, do të ndërmerren masa shtrënguese për prishjen e strukturave dhe sekuestrimin e pajisjeve.
Kjo është një nga nismat më të qarta për të rikthyer kontrollin institucional mbi hapësirat publike dhe për të ndërtuar një kulturë të re qytetare që respekton mjedisin, ligjin dhe interesin e përbashkët. Mbetet për t’u parë në javët në vijim sa do të jetë qëndrueshmëria dhe zbatueshmëria e këtij paralajmërimi – si dhe nëse do të pasohet me masa të ngjashme në qytete të tjera të vendit.
