Në mbledhjen e fundit të Këshillit të Ministrave, Kryeministri Edi Rama ka miratuar një seri ndryshimesh të rëndësishme në kuadrin ligjor që rregullon dhënien e lejeve të ndërtimit në vend, me synim ndalimin e abuzimeve me hapësirat publike dhe ruajtjen e karakterit të tyre shoqëror e funksional.
Ndryshimet e reja prekin drejtpërdrejt pasuritë private që ndodhen brenda kufijve të përcaktuar më parë si hapësira publike, siç janë sheshet, parqet, lulishte, dhe zona të gjelbërta, duke bllokuar çdo tentativë për ndërtim ose rrethim të tyre.
“Ndalohet dhënia e lejeve të ndërtimit nga autoritetet e zhvillimit për pasuritë private, të cilat kanë qenë pjesë e kufirit të zhvillimit dhe të destinuara për hapësira publike. Ndalohet dhënia e lejeve të ndërtimit dhe e deklaratave paraprake për kryerje punimesh, si dhe kryerja e çdo lloj punimi për vendosjen e rrethimeve, trarëve ose çdo mjeti kufizues të hyrjes në ato prona private apo pjesë të sipërfaqes së tyre”, theksohet në vendimin e qeverisë.
Objektiv: mbrojtja e pronës publike dhe aksesit qytetar
Ky vendim vjen në një kohë kur një numër i lartë ndërhyrjesh të diskutueshme në hapësira publike kanë krijuar shqetësim të madh në opinionin publik, sidomos në zonat urbane të dendura, ku hapësirat publike janë duke u zvogëluar dhe qytetarët përballen me kufizim të aksesit në trotuare, sheshe apo lulishte.
Masa e re synon të parandalojë vendosjen e trarëve, mureve ndarëse apo çdo mjeti fizik që kufizon qasjen publike, edhe në rastet kur prona është formalisht private, por ndodhet në zona me destinacion të mëparshëm publik. Kjo ndalesë prek gjithashtu dhe deklaratat paraprake të punimeve, të cilat janë përdorur shpesh për të justifikuar ndërtime të paligjshme apo për të vënë në fakt të kryer institucionet shtetërore.
Impakt i drejtpërdrejtë në territor
Vendimi pritet të ketë efekt të menjëhershëm në të gjitha bashkitë e vendit, të cilat nuk do të mund të lëshojnë më leje për ndërhyrje në zona të klasifikuara më parë si pjesë e kufirit të zhvillimit publik. Qeveria paralajmëron gjithashtu se do të ketë kontroll të shtuar nga strukturat e Inspektoratit Kombëtar të Mbrojtjes së Territorit (IKMT) dhe institucioneve të tjera përkatëse për të ndaluar çdo përpjekje për të anashkaluar këtë vendim me mjete juridike ose teknike.
Ky është një hap i rëndësishëm në drejtim të urbanistikës së qëndrueshme, duke vendosur një standard të ri mbrojtjeje për hapësirat publike, si dhe për të parandaluar transformimin e zonave me funksion komunitar në prona të mbyllura private, në kundërshtim me interesin e përgjithshëm të qytetarëve.
Kryeministri Rama e ka cilësuar këtë vendim si “një vijë të kuqe të pakalueshme për zhvillimet spekulative”, duke shtuar se qeveria nuk do të lejojë më degradimin e mjediseve publike përmes vendimeve të nxituara ose në kundërshtim me planifikimet urbane ekzistuese.
Zbatimi i këtij vendimi pritet të ndjekë një fazë të monitorimit të rreptë dhe, sipas burimeve nga Ministria e Infrastrukturës dhe Energjisë, në bashkëpunim me Agjencinë e Planifikimit të Territorit, do të përditësohen kufijtë e zhvillimit dhe të gjitha hartat përkatëse, për të siguruar interpretim dhe zbatim të njëtrajtshëm në të gjitha bashkitë e vendit.
