Donald Trump shpalli “përparim të madh” drejt përfundimit të luftës në Ukrainë, pasi njoftoi planet për t’u takuar së shpejti me Presidentin rus Vladimir Putin.
Por, a është Putini, për të cituar presidentin amerikan në një moment të mëparshëm dhe të rrallë, të qartësisë mbi marrëdhëniet me Rusinë, thjesht “duke e prekur atë” përsëri?
Frustrimi i zjarrtë i Trump me Putinin, i cili ka njollosur shpresat e presidentit për t’u bërë një paqebërës i denjë për Çmimin Nobel, u zhduk pasi i dërguari i tij Steve Witkoff doli nga një takim tre-orësh të mërkurën me njeriun e fortë të Kremlinit.
Trump parashikoi se një samit brenda disa javësh mund të ndalonte luftën në Ukrainë, duke thënë se kishte një “shansë shumë të mirë që ne mund të jemi duke i dhënë fund… asaj rruge”.
Obismi i tij ishte më shumë në karakter sesa qëndrimi i tij gjatë disa javëve të fundit, kur ai kritikoi ashpër sulmet ajrore “të neveritshme” të Putinit në Kiev dhe e quajti udhëheqësin botëror që ai gjithmonë është përpjekur t’i bëjë përshtypje më të mirëve “absolutisht të çmendur”.
Ai paralajmëroi të mërkurën se nuk kishte pasur një “përparim” në Moskë. Por ai dukej tepër optimist në dritën e sulmeve të fundit me dronë dhe raketa të Rusisë në Ukrainë – disa nga më intensivët deri më tani – dhe mungesës së ndonjë prove gjatë tre viteve të luftimeve që Putini ka ndonjë qëllim për t’i dhënë fund luftës së tmerrshme.
Trump ka pohuar vazhdimisht se përparimi i madh është i afërt që nga marrja e detyrës në janar – pasi premtoi dhe më pas dështoi ta përfundonte luftën brenda 24 orësh.
Por arsyet e Putinit për të vazhduar luftën janë shumë më bindëse sesa çdo nxitje që Trump mund t’i japë atij për ta përfunduar atë.
“Mendoj se ne në Uashington ndonjëherë nënvlerësojmë se sa i angazhuar është Kremlini në zhvillimin e kësaj lufte”, tha David Salvo, një ekspert i Rusisë dhe drejtor menaxhues i Aleancës për Sigurimin e Demokracisë në Fondin Gjerman Marshall. “Legjitimiteti dhe fati i të gjithë regjimit të Putinit bazohet jo vetëm në përfundimin e kësaj lufte sipas kushteve ruse, por në vazhdimin e luftës për të ardhmen e parashikueshme, e gjithë ekonomia mbështetet rreth luftës.”
A ka ndonjë shpresë që këtë herë të jetë ndryshe?
Megjithatë, paqebërja e suksesshme shpesh kërkon që presidentët të marrin rreziqe. Dhe nëse Trump do të arrinte disi të fillonte një proces të vërtetë paqeje, ai do të shpëtonte potencialisht mijëra jetë në një luftë që ka shkatërruar civilët ukrainas. Ai gjithashtu do të arrinte një moment të rëndësishëm për SHBA-në dhe veten e tij.
Pra, a ka ndonjë arsye për optimizëm?
Një samit i Putinit do të ishte një moment i madh i burrërisë së shtetit dhe do t’i ofronte Trumpit një takim kokë më kokë me udhëheqësin rus, të cilin e kishte pritur prej kohësh, dhe mundësinë për të testuar besimin e tij se, personalisht, ai mund të përdorë aftësitë e tij në arritjen e marrëveshjeve për t’i dhënë fund luftës.
Trump po propozon gjithashtu një takim trepalësh që do të bashkonte Putinin dhe Presidentin ukrainas Volodymyr Zelensky në takimin më të rëndësishëm diplomatik që nga pushtimi i paligjshëm rus tre vjet më parë.
Rusia ende nuk e ka konfirmuar publikisht asnjërin nga samitet. Moska zakonisht përgatitet për takime të tilla me bisedime të përpikta të nivelit të ulët, të cilat shpesh i përdor si taktika vonuese, kështu që mund të zemërohet nga nxitimi.
Por rritja e rrezikut të një takimi presidencial mund të ushtrojë presion mbi Putinin që të arrijë të paktën diçka që Trump mund ta quajë fitore. Kjo mund të përfshijë një marrëveshje për të ndaluar sulmet ajrore ndaj civilëve, edhe nëse një armëpushim i plotë dhe një marrëveshje paqeje mund të duhen shumë muaj për t’u arritur. Por premtimet ruse për armëpushim shpesh nuk ia vlejnë as letrës në të cilën janë shkruar.
Progresi i rëndësishëm do të vërtetonte gjithashtu strategjinë e re të Trump për të provuar ta detyrojë Putinin të ulet në tryezë me ndëshkime në vend të lajkave. Mund të mos jetë rastësi që lëvizja e dukshme në luftë erdhi në një ditë kur Trump tha se do të vendoste tarifa të rënda ndaj Indisë, një nga blerësit kryesorë të naftës ruse që financon përpjekjet e luftës. Brenda dy ditësh, Trump përballet me afatin e tij për të vendosur sanksione të reja ndaj Rusisë për shkak të mosrespektimit të kërkesave të tij për armëpushim.
Arsyet për të mos i besuar Putinit
Putini mund të jetë ende duke luajtur të njëjtën lojë të vjetër.
Në shtatë muajt e parë të mandatit të dytë të Trumpit, ai është poshtëruar nga Putini që i shpërfilli përpjekjet e tij për paqe dhe i talli pretendimet e Trumpit se udhëheqësi rus dëshiron sinqerisht paqen. Edhe Trumpi, i cili ka një histori të gjatë të gjunjëzimit para udhëheqësit rus, duket se e ka kuptuar se është marrë për budalla.
Por Putini mund ta shtyjë përsëri Trumpin pas takimit me Witkoffin, i cili u largua nga takimet e mëparshme të Kremlinit duke përforcuar pikat e diskutimit rus dhe historia e të cilit deri më sot është e zbehtë në vendosjen e paqes në Lindjen e Mesme dhe Ukrainë është e zbehtë.
Presidenti pranoi se nuk e di se cila është loja e Putinit. “Nuk mund t’i përgjigjem ende kësaj pyetjeje,” u tha ai gazetarëve të mërkurën. “Do t’jua them brenda disa javësh, ndoshta më pak.”
Trump mund të përpiqet ta paraqesë çdo samit të Putinit si një fitore më vete. Por ai do t’i jepte Putinit një çmim pa siguruar një çmim. Ish-nënkoloneli i KGB-së në Kremlin mund të mbështetet në dashurinë e Trumpit për fotot teatrale që shpesh nuk japin shumë. Samitet e tij të mandatit të parë me tiranin Kim Jong Un, për shembull, dështuan të përfundonin programin bërthamor të Koresë së Veriut.
Putini ka thënë prej kohësh se është i gatshëm të takohet me Trumpin kur të jetë momenti i duhur, dhe një takim i tillë, i cili do të ngjallte jehona të samiteve të famshme SHBA-Sovjetik të Luftës së Ftohtë do të përfaqësonte një rikthim të një udhëheqësi të përjashtuar në skenën diplomatike më të lartë të botës. Dhe çdo takim do të ringjallte kujtimet e samitit të Helsinkit në mandatin e parë të Trumpit, kur Putini pati një sukses të jashtëzakonshëm në manipulimin e homologut të tij amerikan.
Një qasje tjetër e mundshme do të ishte që Rusia ta bindë Trumpin me nxitje që ta largojë vëmendjen e tij nga Ukraina, ndoshta një premtim për bisedime mbi një marrëveshje për kontrollin e armëve bërthamore që do të forconte trashëgiminë e tij, ose një bashkëpunim të rëndësishëm ekonomik që do të ngjallte instinktet transaksionale të Trumpit.
Ukraina gjithashtu duhet të dëgjohet dhe do të jetë e kujdesshme ndaj kthimit të Trumpit në një plan paqeje pro-rus që do të kishte përmbushur kërkesat e Moskës për të mbajtur të gjithë territorin që ka pushtuar në Ukrainë, si dhe që anëtarësimi në NATO për Kievin të përjashtohej përfundimisht. Moska është përpjekur prej kohësh të luajë me skepticizmin e Trumpit në lidhje me luftën duke inkurajuar përçarjet midis SHBA-së dhe aleatëve evropianë të Kievit. Pra, ishte domethënëse që udhëheqësit evropianë ishin në një telefonatë me Trumpin dhe Zelenskin të mërkurën.
Maksima e Luftës së Ftohtë e Presidentit Ronald Reagan në lidhje me marrëdhëniet me Moskën – “Beso, por verifiko”, duket e çuditshme duke pasur parasysh historinë e Putinit për dyfytyrësi gjatë luftës. Zelensky të mërkurën pati një paralajmërim më të përshtatshëm: “Çelësi është të sigurohemi që ata të mos mashtrojnë askënd në detaje as ne dhe as Shtetet e Bashkuara.”/ Pështatur nga CNN
