Ish-kryeministri i Kenias, Raila Odinga, ka ndërruar jetë në moshën 80-vjeçare, ndërsa po merrte trajtim mjekësor në një spital në Indi. Presidenti i vendit, William Ruto, e cilësoi atë si “një simbol guximi” dhe “babain e demokracisë sonë”.
Reuters Kenya opposition leader Raila Odinga in a black suit, white shirt and a red suit
Trupi i tij pritet të transportohet gjatë natës drejt Kenias, ku do të zhvillohen ceremonitë zyrtare të homazheve dhe varrimit në ditët në vijim.
Odinga, një prej figurave më të njohura të opozitës keniane, ka kandiduar pesë herë për president, por ka humbur në të gjitha garat, më e fundit vetëm tre vjet më parë.
Në javët e fundit, kishte pasur spekulime për gjendjen e tij shëndetësore, të cilat familja dhe aleatët e tij i kishin mohuar. Ai u rrëzua gjatë një ecjeje mëngjesi dhe u dërgua me urgjencë në spitalin Devamatha, rreth 50 kilometra nga qyteti portual Kochi. Spitali njoftoi se ai pësoi arrest kardiak dhe, pavarësisht përpjekjeve për reanimim, u shpall i vdekur në orën 09:52 me orën lokale (04:22 GMT).
Një figurë historike e demokracisë shumëpartiake në Kenia
Presidenti Ruto, në një adresim drejtpërdrejt ndaj kombit, tha:
“Raila Amolo Odinga ishte me të vërtetë një lider unik i një brezi të vetëm – një njeri me ideale që kapërcyen politikën, dhe trashëgimia e të cilit do të ndikojë në fatin e Kenias për gjenerata të tëra.”
Qeveria ka shpallur shtatë ditë zie kombëtare, ndërsa Odinga do të nderohet me një funeral shtetëror me nderime ushtarake të plota.
Liderë nga e gjithë bota kanë shprehur ngushëllimet e tyre. Kryeministri indian Narendra Modi e përshkroi atë si “një burrë shteti të madh dhe mik të çmuar të Indisë”. Presidenti i Afrikës së Jugut, Cyril Ramaphosa, e quajti “një udhëheqës që gjithmonë vuri interesin e vendit dhe kontinentit të tij në radhë të parë”, ndërsa Presidenti i Zambias, Hakainde Hichilema, e vlerësoi si “një avokat të palodhur të demokracisë”. Presidenti nigerian Bola Tinubu tha se ai “përfaqësonte shpirtin e panafrikanizmit”.
Udhëtimi i trupit dhe ceremonia shtetërore
Presidenti Ruto vizitoi familjen Odinga në shtëpinë e tyre në Nairobi, ku ngushëlloi bashkëshorten e tij, Ida Odinga, dhe anëtarët e tjerë të familjes. Një delegacion i udhëhequr nga ministri i Jashtëm i Kenias, Musalia Mudavadi, dhe vetë Ida Odinga ndodhet në Indi për të mbikëqyrur procedurat e riatdhesimit të trupit.
Trupi do të transportohet fillimisht drejt Mumbait, për t’u fluturuar më pas drejt Kenias, ku pritet të mbërrijë të enjten në mëngjes. Funerali shtetëror do të mbahet të premten në stadiumin kombëtar Nyayo në Nairobi, ndërsa të nesërmen trupi do të dërgohet në Kisumu, në brigjet e liqenit Viktoria – bastioni politik i Odingës.
Qytetarët do të kenë mundësinë ta përshëndesin për herë të fundit, përpara se ai të varroset të dielën në fermën e tij në Bondo, rreth 60 kilometra perëndimisht të Kisumus. Familja ka njoftuar se ishte dëshira e tij që të prehej brenda 72 orëve pas vdekjes.
Trashëgimia politike
Raila Odinga do të mbahet mend si simbol i rezistencës dhe reformës politike. Ai ishte i burgosur politik dhe i ndaluari më jetëgjatë në historinë e Kenias, pasi qëndroi në burg për afro tetë vite gjatë regjimit të Daniel arap Moi, pas tentativës për grusht shteti më 1982.
Në vitin 2007, ai pretendoi se i ishte vjedhur fitorja në zgjedhjet presidenciale ndaj Mwai Kibakit, çka shkaktoi krizën më të madhe politike në historinë e vendit, ku 1,200 persona humbën jetën dhe rreth 600,000 u zhvendosën. Kriza u zgjidh falë ndërmjetësimit të Kofi Annan, me krijimin e një qeverie uniteti ku Odinga u bë kryeministër.
Në vitin 2017, Gjykata e Lartë i dha të drejtë akuzave të tij për manipulim zgjedhjesh duke anuluar fitoren e Uhuru Kenyattas, por Odinga e bojkotoi raundin e dytë duke kërkuar reforma elektorale.
Në vitin 2018, ai tronditi kombin kur u pajtua publikisht me Kenyattën, duke i dhënë fund muajve të tensioneve. Pas zgjedhjeve të 2022-it, ai iu bashkua qeverisë së Presidentit Ruto në një koalicion gjithëpërfshirës kombëtar, duke justifikuar vendimin si një hap drejt unitetit të vendit.
Odinga gëzonte një mbështetje të fortë popullore dhe njihej me nofkat “Baba” (Babai), “Agwambo” (Akt i Zotit) dhe “Tinga” (Traktori) – ky i fundit nga simboli i partisë së tij në zgjedhjet e 1997-ës.
Ai konsiderohej si një strateg i zgjuar dhe organizator masiv, me aftësi të rralla për të komunikuar me njerëzit e thjeshtë.
Vdekja e tij lë pas një boshllëk të madh në politikën keniane, pasi për dekada ai ka qenë fytyra e betejës për demokraci, liri dhe drejtësi në vendin e tij.
