Tiranë, 30 shtator 2025 — Policia e Kosovës ka bërë të ditur sot se, nga data 12 tetor 2025, do të hyjë në fuqi në Bashkimin Evropian një sistem i ri digjital i kontrollit të hyrjeve dhe daljeve — Entry/Exit System (EES) — i cili do të zëvendësojë vulat në pasaporta për shtetasit që nuk janë qytetarë të BE-së dhe do të shënojë një ndryshim rrënjësor në mënyrën e kontrollit kufitar. Ky sistem do të prekë gjithashtu edhe udhëtarët nga Shqipëria dhe vendet fqinje që hyjnë në zonën Schengen.
Sipas njoftimit që policia e Kosovës ka publikuar, EES do të aplikohet për “të gjithë shtetasit jo-BE që udhëtojnë drejt Evropës”. Në praktikë, kjo do të thotë që hyrjet dhe daljet në zonën Schengen do të regjistrohen automatikisht në një sistem qendror digjital — përfshirë datën, orën, pikën kufitare — dhe do të shoqërohen me gjurmët e gishtërinjve dhe fotografi biometrike të udhëtarëve. “Nuk ka më vula në pasaportë – gjithçka digjitale,” thuhet në njoftim. (Burim: Telegrafi)
Në faqen zyrtare të Komisionit Evropian, thuhet se EES do të fillojë operimin në 12 tetor 2025 dhe do të aplikohet gradualisht gjatë gjashtë muajve në vijim deri më 10 prill 2026.
Migration and Home Affairs
Qëllimi është që në përfundim të periudhës së tranzicionit, vulat manuale në pasaporta të mos përdoren më në udhëtimet për në zonën Schengen.
Hyresat e reja të sistemit do të prekin udhëtarët që bëjnë qëndrime të shkurtra (deri në 90 ditë brenda çdo periudhe 180 ditore) në vendet Schengen.
Sipas dispozitave, të dhënat që do të ruhen për ata që respektojnë rregullat do të mbahen deri në tri vjet, ndërsa në rast se një udhëtar qëndron përtej kohës së lejuar, të dhënat mund të ruhen deri në pesë vjet.
European Western Balkans
Për fëmijët, kërkesat do të varen nga mosha: ata nën moshën 12 vjeç do të kenë vetëm fotografi të marrë nga sistemi, pa detyrimin për gjurmë gishtash, ndërsa fëmijët mbi 12 vjeç do të trajtohen si të rritur — gjurmë gishtash + fotografi.
Për udhëtarët shqiptarë që deri më sot kanë udhëtuar me pasaporta të vulosura, ndryshimi duhet t’u jetë i qartë: vulat do të zhduken, dhe hyrja/dalja në zonën Schengen do të kontrollohen në mënyrë digjitale përmes sistemit EES. Nuk do të ketë nevojë të aplikoni paraprakisht për këtë sistem — regjistrimi biometrik do bëhet në kufi në momentin e hyrjes për herë të parë pas datës së nisjes.
Migration and Home Affairs
Në periudhën e tranzicionit pritet që disa pika kufitare ose aeroportet të mos jenë menjëherë të pajisura me të gjitha komponentët e EES — që mund të sjellë vonesa për udhëtarët.
Autoritetet kufitare do të kryejnë kontrolle të kombinuara ndërkohë që pajisjet dhe proceset digjitale vendosen gradualisht.
Për udhëtarët shqiptarë dhe jo të BE-së, është e rëndësishme që ata të sigurohen që pasaporta e tyre të jetë biometrike (me çipë), pasi pa këtë mund të ketë vonesa ose nevojë për kontroll manual.
Në përfundim, hyrja e EES nga 12 tetori 2025 shënon një pikë kthese në kontrollet kufitare drejt Evropës për shqiptarët dhe udhëtarët jo-BE: një sistem pa vula, me regjistrim digjital biometrik dhe mbrojtje më të madhe të sigurisë, por që në fazën fillestare mund të sjellë përshtatje dhe vonesa në udhëtime.
