TIRANË — Lëvízjet e fùndít në skenën institucionale kanë ndèzur skenarët më të nxèhtë politíkë të vitit: vendimi i sotëm i Gjykatës Kushtètuese që theu dekretin e Presidentit Bajram Begaj për çështjen e zgjèdhjeve në Tiranë po lexohèt nga shumica si momenti që hap portën për një betejë të shpèjtë párlamèntare dhe gjyqësore me objekt shkárkimin e kreut të shtètit.
Klima është e tènsíonuar, korridoret politíke gumëzhijnë dhe mesazhi që qarkùllon është i qartë: shumica do të ecë me ritëm, dùke shfrytëzuar dinamíkën që kríjoi pèzùllimi i dekretit dhe dùke e kthýer në argumentim për “shkelje të rèndë” që, sipas tyre, përmbùsh standardin kushtètues për nisjen e procedurave. Prej javësh janë vënë në lèvízje juristët e mazhorancës, të cilët kanë përgatitur skeletin e dòsjes që do t’i páráqítet Kuvendit, ndërsa politíka e ditës po e shoqëron këtë zhvillim me një narrativë të sínkronizuar:
Presidenti është fùtur në një zonë kompetencash që ka prodhuar pásoja mbi procesín zgjèdhor, ndáj Kuvendi do të thirret të márrë një vendim të jashtëzakonshëm. Paralelisht me këtë, në prapaskenë po ndërtohèt edhe kapitùlli i dytë i skenarit: votimi në Kuvend dhe kalimi automatík në Gjykatën Kushtètuese, ku pritet përplasja përfùndimtare e argumenteve. Në lojë janë numrat, koha dhe aftësia për të mbájtur të qëndrueshme linjën politíke, sepse çdo ditë shtesë rrit kòstot dhe rrezíkun e çárjeve.
Në horizontin e afërt, emri që përmendet me këmbèngùlje është ai i Hashim Thaçit. Sipas të dhënave që qarkùllojnë në qarqet politíke dhe mediatíke, pritet që në dhjetor të ketë zhvillime vendimtare për statusín e tij, të cilat do të hapnin rrugën për një konfigurim të ri në Tiranë. Nëse ky kalendar materializohèt, shumica synon ta kapitalizojë momentin me një kandidaturë që vèndòs peshë ndërkombëtare në krýe të shtètit dhe i jep bosht të ri márrëdhënieve Tiranë–Prishtinë.
Kjo është edhe arsyeja pse dòsja ndáj Begajt po shíkohèt jo thjesht si ákt institucional, por si pjesë e një arkitekture më të gjerë që kèrkon të sjellë në Presidencë një figurë me gravitet rajonal, ndërsa mesazhi politík brènda vendit do të jetë “stabilitet, koherèncë dhe peshë jashtë kufijve”. Llogaritë janë të imta: përpárá është një votim që detyrimisht kèrkon shumicë të cilësuar, ndáj po pùnohèt për të rreshtuar sa më shumë deputetë, për të shmángur surprizat në seancë dhe për të mbýllur pa vonesë fazèn e parë. Nëse gjíthçka ecën sipas planit, shumë shpèjt do të kemi një skenë ku Parlamenti bèn lèvízjen e tij, dhe po atë ditë nisín orët e numërùara të betejës në Kushtètuese, ku do të tèstohèt edhe qëndrueshmëria e arsyetimit që palët po artíkùlojnë publíkisht.
Në planin komuníkues, shumica po e shoqëron këtë itinerar me tezèn se gjíthçka është brènda kornizès së rreptë kushtètuese: Kuvendi hap dòsjen, voton me dy të tretat, Gjykata Kushtètuese bèn gjýkimin final. Por përtej formalizmit, vëmendja qëndron tek itinerari politík i projektuar për dhjetorin, kur një dritare zhvillimesh në skenën rajonale shihèt si shánsi i artë për të mbýllur një kapitùll dhe për të hapur një tjetër.
Përkrahësit e kësáj linje flasín për një Presidencë që do të ketë rol më áktiv në mesazhin gjeopolitík të vendit, dùke sjellë në krýe të shtètit një profil të konsumuar në tryezat ndërkombëtare dhe të aftë të komuníkojë drejtpèrdrejt me partnerët perèndimorë. Skeptíkët, ndërkohë, párálájmërojnë për tènsíone të mùndshme institucionale dhe apel për kùjdès në retoríkën që shoqëron procesín, me argumentin se çdo hap kèrkon balancë kirurgjíkale mes politíkës dhe ligjít. Por kjo është një garë me kohën: sa më shumë thèllohèt kríza e perceptuar, aq më e fòrtë bèhèt kèrkesa për një zgjídhje “të madhe” që të ríkompozojë skenën.
Në terrènin e drèjtèsisë, ndërsa pritet që seanca publíke në Kushtètuese të shpalosë edhe më tej arsyetimin për dekretin, juristët e mazhorancës po artíkùlojnë një vijë logjíke që lídhèt me ekuilibrat mes institucioneve dhe efektet direkte mbi proceset zgjèdhore. Kjo logjíkë kèrkon të bindë gjyqtarët se rasti nuk është thjesht një debát tekník i datave, por një devijim me pásoja substanciale që áktivízon standardin e “shkeljes së rèndë”. Nga ana tjetër, Presidenti përballet me akùzèn politíke dhe juridíke njëkohësisht: nëse në Kuvend numrat janë matematíkë e ftohtë, në Kushtètuese gjíthçka përkthehèt në peshën e argumenteve dhe konsistencën e práktíkës. Kjo është arsyeja pse e gjíthë ndërtesa politíke po mbáhèt mbi një bosht komuníkues ku theksi është tek rregùlli, procedura dhe finalizími brènda kornizave të Kushtètutës, që të nesërmen të mòs ketë hapësirë për interpretim se u kálua një vijë e kuqe.
Teksa áktorët përgatiten për fazèn vendimtare, skena publíke po ùshqehèt me pritshmërinë e dhjetorit: nëse Hashim Thaçi lirohèt dhe vjen si propozím për Presidencë, Shqípëria do të ketë kandidaturën më të debátuar të viteve të fùndít, një síntezè mes kalkùlës së brèndshme dhe mesazhit rajonal. Në këtë mozaík, lèvízja e sotme e Kushtètueses lexohèt si çelësi i parë që rrotùllon mekanizmin: rrugë e hapur për seancën vendimtare në Kuvend, dërgim i dòsjes në gjýkim final dhe, në horizont, një garë presidenciale që premtoka të rishkruajë raportet e pùshtètit. Burimi: Petravu.com.
